Dünyada çevre alanında 2025 böyle geçti

İklim değişikliğinin neden olduğu aşırı hava olaylarının sayısı, şiddeti ve görülme sıklığı son yıllarda giderek artarken sel, fırtına ve orman yangını gibi felaketler 2025'te de hem milyonlarca insana hem de çevreye büyük zararlar verdi. Küresel iklim diplomasisi alanında COP30 gibi önemli zirvelerin düzenlendiği 2025'te, dünyanın en büyük iklim davası da sonuçlandı. İklim değişikliğiyle mücadele, ABD Başkanı Donald Trump'ın Paris Anlaşması'ndan çekilmesiyle darbe aldı.2025'te dünyada çevre alanında yaşanan önemli gelişmeler şöyle:CALİFORNİA'DAKİ ORMAN YANGINLARINDA 29 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ ABD'nin California eyaletine bağlı Los Angeles'ta 7 Ocak'ta Pacific Palisades bölgesinde başlayan orman yangınları Eaton, Hurst, Sunset, Woodley bölgeleri başta olmak üzere hızla çevreye yayıldı.Yangınlarda yaklaşık 23 bin hektarlık alan hasar görürken 29 kişi hayatını kaybetti.ABD, PARİS ANLAŞMASI'NDAN ÇEKİLDİ İklim değişikliğine inanmadığını defalarca belirten ABD Başkanı Donald Trump, ilk görev döneminin başladığı 2017'de ülkesinin Paris İklim Anlaşması'ndan çekilmesini öngören kararnameye imza atmıştı. Trump, 2021'de Joe Biden'la birlikte yeniden iklim mücadelesine dönen ABD'yi, 2025'te, ikinci görev döneminin başlamasıyla bir kez daha anlaşmadan çekti.Washington yönetimi, Birleşmiş Milletlere (BM) gönderdiği bir mektupla 27 Ocak 2026'dan itibaren Paris Anlaşması'na taraf olmayacağını iletti.BM ORMAN FORUMU DÜZENLENDİ 20'nci Birleşmiş Milletler Orman Forumu (UNFF20), Orman Genel Müdürlüğü Başmüfettişi İsmail Belen’in başkanlığında New York'taki BM Merkezi'nde düzenlendi.Katılımcılar, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne (SDG) ulaşma, iklim dayanıklılığını sağlama ve biyolojik çeşitlilik kaybı ile çölleşmeyle mücadele kapsamında ormanların önemine ilişkin oturumlarda sunumlar yaptı.BUZULLARIN KORUNMASI KONFERANSI, TACİKİSTAN'DA YAPILDI BM Genel Kurulu tarafından Aralık 2022'de alınan kararla, 2025 yılı Uluslararası Buzulların Korunması Yılı (IYGP) ilan edilmişti.Bu kapsamda "Buzulların Korunmasına İlişkin Yüksek Düzeyli Uluslararası Konferans", Tacikistan hükümetinin girişimiyle, küresel ekolojik dengenin korunması ve suyla ilgili zorlukların ele alınmasında buzulların hayati rolünü vurgulamak amacıyla 29-31 Mayıs'ta başkent Duşanbe'de düzenlendi.Konferans kapsamında, buzulların erimesinin ve bu durumun yaygın sonuçlarının ele alınması için hükümetler arasında işbirliğine dayalı eylem, bilimsel yenilikler ve yeni politikaların hayata geçirilmesi amaçlanıyor.BONN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KONFERANSI BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin (UNFCCC) alt komitelerinden olan Uygulama Alt Komitesi (SBI) ile Bilimsel ve Teknolojik Danışma Alt Komitesi (SBSTA) toplantılarını kapsayan Bonn İklim Değişikliği Konferansı 16-26 Haziran arasında Almanya’nın Bonn kentinde gerçekleştirildi.BM İklim Değişikliği Konferansı'na hazırlık niteliğindeki konferansın önemli gündem maddeleri arasında iklim finansmanı, uluslararası karbon piyasaları ve kayıp-zarar mekanizmaları yer aldı.BM OKYANUS KONFERANSI'NA 120'DEN FAZLA ÜLKE KATILDI Birleşmiş Milletler Okyanus Konferansı’nın üçüncüsü (UNOC3) 9-13 Haziran tarihlerinde düzenlendi. Fransa'nın Akdeniz'e kıyısı olan Nice kentindeki konferansa, 120'den fazla ülkenin devlet başkanı veya üst düzey temsilcisi katıldı.Kosta Rika ve Fransa'nın eş başkanlığında düzenlenen konferansta iklim değişikliği, deniz seviyesinin yükselmesi, aşırı avlanma ve yasa dışı balıkçılık gibi çok sayıda tehditle karşı karşıya bulunan okyanusların korunmasını sürdürülebilir kılmak için yapılacak faaliyetler ele alındı.AKDENİZ ÜLKELERİ ORMAN YANGINLARIYLA MÜCADELE ETTİ Akdeniz havzasında yer alan birçok ülke yaz aylarında şiddetli orman yangınlarıyla mücadele etti. Yunanistan’da yangınlar yoğunlukla Attika bölgesi, Girit, Eğriboz ve Çuha adalarında etkili oldu. İspanya’da görülen şiddetli yangınlar en çok ülkenin kuzeyindeki Galiçya bölgesinde hasara yol açtı. Portekiz’de ise özellikle Arganil ve Pedrogao Grande bölgeleri yangınlardan etkilendi. İtalya’nın güney kısımları da yine şiddetli orman yangınlarına sahne oldu.DÜNYANIN EN BÜYÜK İKLİM DAVASI SONUÇLANDI Küresel ısınmanın sonucu olarak yükselen deniz seviyeleri nedeniyle yok olma tehdidiyle karşı karşıya bulunan Pasifik'teki ada ülkesi Vanuatu'nun, maruz kaldığı bu durumun sorumlusu gördüğü gelişmiş ülkelere karşı Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD) açtığı dava 23 Temmuz'da sonuçlandı.UAD, devletlerin, neden oldukları iklim zararlarından uluslararası hukuk çerçevesinde sorumlu tutulabileceği yönünde danışma görüşü açıkladı.TEXAS'TAKİ SEL FELAKETİ ABD'nin güney eyaleti Texas'ta 4 Temmuz'da aniden başlayan şiddetli yağışlar sonucu Guadalupe Nehri taşarak sele yol açtı. Sel felaketinde 100’den fazla kişi hayatını kaybetti. Yetkililer, sellerde can kaybının en çok Kerr bölgesinde yaşandığını, burada 28'i çocuk 84 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.PLASTİK ANLAŞMASI MÜZAKERELERİNDE ANLAŞMAYA VARILAMADI UNEP çatısı altındaki Hükümetlerarası Müzakere Komitesi (INC) bünyesinde küresel bir plastik anlaşmasının oluşturulması için gerçekleştirilen müzakerelerin 5. döngüsünün 2. toplantısı (INC.5.2) 15 Temmuz’da İsviçre’nin Cenevre kentinde yapıldı. Görüşmeler nihai bir anlaşma metni çıkmadan sona ererken uzmanlar sürecin ilerlemesi için güçlü liderliğe ve hukuki bağlayıcılığa ihtiyaç duyulduğunu belirtti.NEW YORK İKLİM ZİRVESİ YAPILDI BM 80. Genel Kurulu kapsamında 24 Eylül'de "İklim Zirvesi 2025" düzenlendi. Zirveye çeşitli ülkelerin devlet ve hükümet başkanları katılarak iklim değişikliğiyle mücadelede atılan önemli adımları ele aldı. Zirvenin en önemli gündemini Paris İklim Anlaşması'na taraf ülkelerin her 5 yılda bir sunmakla yükümlü olduğu NDC raporları oluşturdu.KARAYİPLER'İ MELİSSA KASIRGASI VURDU Karayipler'in çeşitli bölgelerini en şiddetli seviye olan 5. kategoride vuran Melissa Kasırgası Haiti, Jamaika ve Küba'da etkili oldu, 49 kişi hayatını kaybetti. Şiddetli yağış, fırtına ve sellere yol açan kasırga nedeniyle Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel, ülkede 735 binden fazla kişinin tahliye edildiğini bildirdi. Haiti'nin güneyinde de kasırganın yol açtığı sel nedeniyle nehrin taşması sonucu çok sayıda kişi yaşamını yitirdi.ABD, kasırganın yol açtığı yıkımla mücadele kapsamında Karayip ülkelerine arama kurtarma ekipleri dahil afet yardım görevlileri gönderdi.COP30'A BREZİLYA EV SAHİPLİĞİ YAPTI Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı (COP30) Brezilya’nın Belem kentinde 10-21 Kasım tarihlerinde Ulusal Katkı Beyanları, Paris Anlaşması'nın 10. yılı ve Amazonların korunması gibi önemli gündem maddeleriyle düzenlendi. İki hafta süren yoğun müzakerelerde ve zirve kapsamında gerçekleştirilen panellerde iklim değişikliğinin etkileri ve iklim kriziyle mücadelede atılan adımlar her boyutuyla ele alındı.Fosil yakıtlardan çıkışı amaçlayan bir yol haritası hazırlanması zirveden beklenen en önemli sonuçların başında geliyordu ancak final metninde bu konuya ilişkin net bir ifade yer almadı.Amazon Ormanları'nın korunması ve iklim krizi karşısında en savunmasız gruplar arasında yer alan yerli halkların, finansman başta olmak üzere birçok konuda yaşadığı sorunlar, zirve boyunca sık sık gündeme geldi. Bu konularda da net kararların alınmadığı zirve, Amazonlarda yaşayan yerli halkların protestolarına sahne oldu.2025'İN EN SICAK İKİNCİ VEYA ÜÇÜNCÜ YIL OLMASI BEKLENİYOR Avrupa Birliği'ne (AB) bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi verilerine göre, 2025'in kayıtlardaki en sıcak yıl olan 2024'ün ardından ikinci veya en sıcak ikinci yıl olan 2023'ün ardından üçüncü en sıcak yıl olacağı tahmin ediliyor.Bu yıl küresel ortalama sıcaklığın, sanayi öncesi dönemin 1,5 derece üzerine çıkmayacağı, ancak 2023-2025 sıcaklık ortalamasının, 1,5 dereceyi aşması bekleniyor.